تبیین عقلانی تسبیح موجودات در حکمت متعالیه

تسبیح موجودات یکی از حقایق عالم هستی است که قرآن کریم و روایات بسیاری بر آن اشاره دارند. اغلب مفسرین، مخصوصاً متأخرین آنها، این آیات را علاوه‌بر اینکه زبان حال موجودات می‌دانند، حمل بر زبان قال نیز می‌نمایند. از آنجا که تسبیح نمودن متفرع بر داشتن آگاهی است، ازاین‌رو نزد آنان، تمام موجودات حظی از علم دارند. صدرالمتألهین نیز در حکمت متعالیه با توجه به نگاه خاصی که نسبت به علم داشته است، در نظر نهایی خویش، علم را از مقولات ماهوی خارج می‌کند و آن را از سنخ وجود می‌داند و با اثبات مساوقت علم با وجود، برای آن مراتبی از شدت و ضعف قائل می‌شود. بر همین اساس، هر موجودی به‌اندازه مرتبه وجودی‌اش، از علم بهره‌مند می‌گردد. بدین‌ترتیب تبیین عقلانی از تسبیح موجودات عالم ارائه می‌دهد. این تحقیق عهده‌دار این تبیین است.